Kwa mujibu wa taarifa rasmi ya polisi, Candunde na Phiri walikamatwa baada ya kufanya mahojiano na vyombo vya dola, ambapo walikiri kwamba walikuwa wameajiriwa na Nelson Banda, mdogo wa Mbunge Emmanuel “Jay Jay” Banda, kwa lengo la kumroga Rais Hichilema kwa kutumia uchawi.
Polisi walisema kuwa washukiwa hao walikuwa wameahidiwa kiasi cha zaidi ya Tsh. Milioni 171 ili kutimiza jukumu hilo, ambalo walikubaliana kulitekeleza kwa njia za kishirikina.
Mbunge Emmanuel Banda, ambaye alikuwa na uhusiano na Rais Hichilema kwa njia ya kisiasa, alikamatwa mwezi Novemba 2024 nchini Zimbabwe kwa tuhuma za ujambazi, madai ambayo yeye mwenyewe anakanusha. Hata hivyo, tangu wakati huo, hajatokea hadharani, na taarifa zilizotolewa na polisi zinasema kuwa amehepa na kwa sasa anatafutwa.
Hali hii inaonekana kuleta hisia za kisiasa kuhusiana na kesi hii, kwani Mbunge Banda alikuwa akihusishwa na chama cha upinzani cha Patriotic Front (PF), kilichoongozwa na Rais mstaafu Edgar Lungu, ambaye alishindwa kwenye uchaguzi dhidi ya Hichilema mwaka 2021.
Katika taarifa ya polisi, ilielezwa kuwa Candunde na Phiri walikamatwa wakiwa na vifaa mbalimbali vya uchawi, ikiwa ni pamoja na mamba hai, vipande vya miti, majani, na vitu vingine vilivyohusiana na uchawi. Vifaa hivi vinatajwa kuwa sehemu ya "assorted charms" (vitu vya uchawi) walivyokuwa wakivitumia kwa madhumuni ya kumdhuru Rais Hichilema.
Mamba aliyehai, pamoja na vitu vingine vya uchawi, ni sehemu ya mbinu zinazotumika katika baadhi ya tamaduni za kishirikina, ambapo imani za uchawi hutumika kuleta madhara au kuathiri maisha ya mtu flani.
Washukiwa hao walieleza kuwa walikuwa wameahidiwa malipo makubwa ili kutimiza mission hiyo ya kishirikina.
Kwa mujibu wa polisi, walikuwa wameahidiwa zaidi ya 2 milioni za Kwacha za Zambia, sawa na karibu dola 58,000 (sawa na Tsh. Milioni 171), ikiwa ni malipo ya kutekeleza mpango huo wa uchawi dhidi ya Rais Hichilema.
Polisi walisema kuwa washukiwa wanakabiliwa na mashtaka ya kumiliki vifaa vya uchawi, kujifanya kuwa na ujuzi wa uchawi, na kutesa wanyama pori.
Mashtaka hayo yamezingatia Sheria ya Uchawi ya Zambia, ambayo inakataza vitendo vya uchawi na imani za kishirikina.
Washukiwa hao watafikishwa mahakamani "hivi karibuni", ingawa bado hakujawa na tarehe rasmi ya kusikilizwa kwa kesi hiyo.
Kama ilivyokuwa kwa tuhuma nyingine za kisiasa, kesi hii imezua mjadala kuhusu uhusiano wa kisiasa na mashtaka haya. Chama cha Patriotic Front (PF), kilichoongozwa na Rais mstaafu Edgar Lungu, kilieleza kuwa tuhuma za ujambazi dhidi ya Mbunge Emmanuel Banda zinaweza kuwa na nia ya kisiasa, na kwamba yanazua maswali kuhusu udhaifu katika mfumo wa sheria wa Zambia.
Vilevile, imani za kishirikina bado ni jambo la kawaida katika maeneo mengi ya Afrika, na nchi ya Zambia haiko mbali na utamaduni huu.
Ingawa baadhi ya watu wanajitahidi kuvunja minyororo ya imani za kishirikina, bado kuna maeneo ambapo uchawi, majini, na mifumo ya uchawi hutumika kama sehemu ya maisha ya kila siku.
Kwa sasa, polisi wanashikilia washukiwa hao, na inasemekana kuwa watafikishwa mahakamani kwa mashitaka yao. Kesi hii inatarajiwa kuendelea kutoa majibu kuhusu uhusiano wa kisiasa, uchawi, na imani za kishirikina katika siasa za Zambia, huku umma ukitazamia kwa hamu kuona hatua zitakazochukuliwa na vyombo vya sheria.
Social Plugin